Wewatekaning Jagad

WEWENGKONING JAGAD

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

Jagat iku anduweni watek langgeng..langgeng iku panggah salawase.
ora kok bayi iku bakal panggah bayi bae..utawa jaman iki ora bakal salin.

Langgeng iku tetepe waton lelakoning jagat, panggah ing watek, dudu panggah ing kahanan.
Sawijining barang kang meneng iku, mesti panggah meneng.leren (ora obah) salawase, yen ora ono doyo kang ngobahake..barang kang wis obah, hiya bakal terus obah manut enere ing barang mau..
yen ora ono doyo kang nampeg utawa mapag.

Lakune bumi mbulan lan lintang.lintang, kang salawase panggah obah manut enere..watu bunder kang diglundungake iku mesti ora mandeg.mandeg lan panggah ing enere, upomo sasuwene ngglundhung ora katampeg udara utawa ora goser karo lemah..wong yen arep nyoloti palangan dhuwur, kudu nganggo ancang.ancang lumayu soko adohan, supoyo awake obaho, lan obahe iku kang ngatutake awake nglangkahi palangan mau..upomo tanpo ancang.ancang, jangkahe mesti ora tekan..watone jagat prakoro ancang.ancang iku dadi tumindak ing ngendi.endiyo gon..wong arep anggawe omah kudu sediyo balungan lan bakal liyane..wong duwe pangarah, kudu sediyo opo kang dadi tetukone kang diarah..wong arep rembukan perlu, kudu anggladhi kang arep diucapake lan anjagani kepiye bakal jawabing pitakon..guru kang arep mulang ; kudu wus paham ing bab kang arep diwulangake..wong nganggit layang sadurunge miwiti nulis kudu wus sumurup marang opo kang bakal dianggit dadi isining layang..wong arep pinter, kang baku kudu san

Niteni ateges : ngaweruhi lan angelingi apa kang dideleng, dirungu, sakteruse,...
Ringkese : kudu bener olehe ngempakake poncodriyo, digiligake dadi siji, dienerake ing sawiji maksud kang diarah, kang mangkono mau kudu kanthi betah lan karep..
upama bisa mangkono pangarahe, pangarep.arepe mesti enggal katekan.

Wong kang guneman kepengin sugih, ora klakon sugih ; menawa bau.sukune ora digawe nyambutgawe, pandhulune, pangrungune..... ora mratekake marang sing marakake ing kasugihan,......

Awak, pamikir, pandeleng, pangrungu, pangroso, lan puji kabeh bebarengan diempakake ngarah ing barang siji..nanging yen pangarahe iku disambi sambarang ura.ura, mesti dadi tikel lawase..bocah sekolah yen arep enggal pinter, kudu sregep moco, ngapalake, ngrungokake katerangane gurune, ngeling.eling lan anyatheti..ora kog moco karo nabuhi bangku..


Oleh - Olehaning Dhewe

DEWE

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

ugo ono kang bungah lan marem sebab jajah sesurupane,
soko layang warna.warna anggitane pujangga linuwih
utawa soko serat warna.warna anggitane para begawan resi.

Mungguh sayektine kang patut digawe gocekan (ora mbleset) 
iku mung pitutur kang tinemu ing batine dewe.

Pitutur soko njobo (lair) mung dadi sarana thok.thok.
ateges : dadi lantaran bisane niteni karo ngrasakake, gandheng kerep ngleremake poncodriyo.
dadi yen ora kerep nyudo tumangkaring rahsa kasar (hawa napsu) 
lan ngrasakake nganti weruh marang rasane..
iku akeh.akehe tanpo gawe : sebab mung dumunung ing angen.angen.
ateges : mung lagi biso ngarani bener lan becik, dhemen lan ngalem.
dudu surasaning tembung, kang ora bisa meruhi yen 
ora sregep ngenengake roso kasar (adon.adon kasar)

Bola.bali kang manfaati iku mung OLEH.OLEHANE DHEWE.
rejeki kang olehe soko nyambutgawe krekelan,
iku kang kroso penak lan kang manfaati marang awake iku mung soko kringete dhewe.
bisane manungso thukul budhine,
(oleh piwulang kang metu soko batine dhewe, kang agawe kemaremane ati kang temenan)
iku mung nganggo MENENG adon.adone kang kasar.
dene dalaning meneng iku :
ono kang sebab disejo, ono kang sebab kapekso,
ono kang jalaran soko kapinujon.


Podho Rasane Mung Bedo Karepe

PODO ROSO BEDO RAHSO

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

dudu wong golek bungah koyo wong main, rame.rame, ngombe enak, nyanding bondho, mangan enak isp ; kang mangkono iku arane ngudi pepisahan soko kabungahan. 
dadi engatase wong kang lali mesti banjur 
ngiro, disengguh yen wong ngudi kaweruh iku ora duwe seneng babar pisan, amargo tansah susah jalaran mekak pepinginan kang kasar (howonapsu), mestine ya kudu eling yen seneng munu rasaning pengarep.arep kang katekan, awit soko iku ora ono bedane babarpisan karo sing bungah.bungah lan ngenak.enak, amargo kabeh.kabeh podho duweni pangudi lan pangarep.arep ugo podho murih katekane, 

Kang seneng marang kabungahan ora marem.marem, 
kang seneng marang kawruh duwe marem.
Kang seneng marang kabungahan ora bisa tentrem, 
kang seneng marang kawruh sangsoyo lawas soyo tentrem.
Kang seneng marang kabungahan bakal karusakan, 
kang seneng marang kawruh sangsoyo nyedhaki karahayon.
Kang seneng marang kabungahan akeh susahe, 
kang seneng marang kawruh sangsoyo satitik susahe.
Kang seneng marang kabungahan tansah bingung, 
kang seneng marang kawruh sangsoyo padhang.

Sakehing seneng iku PODHO
(mung kacek mlarati karo manfaati).
Mulane kang ngudi kawruh ora perlu gimir, meri, kepencut, ngersulo utawa cilik.aten.

Panca Wewarah ( Limang Pitutur )

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

PONCO WEWARAN



1.Sêtya amituhu utawi têmên lan jujur.
2.Santosa, adil paramarta, tanggêngjawab botên lèwérwéh.
3.Lêrês ing samubarang damêl, sabar wêlas asih ing sasami, botên ngunggul-unggulakên dhirinipun, têbih saking watak panganiaya.
4.Pintêr saliring kawêruh, langkung-langkung pintêr ngécani manahing sasami-sami, punapa dènè angêreh kamurkaning manah pribadi, botên anguthuh mêlik anggéndhong lali, 
amargi saking dhayaning mas picis raja brana.
5.Susila anoraga, tansah ngênggéni tata krami, mawéh rêrêseping paningal tuwin sêngsêming pamiharsa, dhatêng ingkang sami kataman.

Mustikaning kawêruh tuwin luhur-luhuring kamanungsan iku yen kuwasa anindhakakên lampah limang prakawis kados kawursita ing nginggil punika.

Têmah kita manggén ing sasaning katêntrêman, 
dene wontêning katêntrêman punika mahanani harja kréta lan kamardhikan kita sami.

Yen botên makatên, ngantos sabujading jagad, kita badhe nandhang papa cintraka, kagilês dening rodha jantraning jagad margi kacidraning manah kita pribadi.



Wangun Gilig

BUNDERAN

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

SINAU BUWENGAN

Purwoning ono kang aran samadhi
nalikane deweke kasemsem marang kang adhi
adhi luwih werdine ora gampang kinaweruhan
ambiyak warono ing palenggahan
amrih nunggal laras ing puncaking samadhi
dadi lawas yen wus gilig doyo uripe
ora biso suwe yen kurang murni jiwoe.

Wangun bunder utowo gilig, iku wangun sing kuwat dewe
pathokane wangun iku bunder utowo buweng
wangun bunder iku ora biso diarani tipis lan kandhel yen disawango soko pinggire
menowo ditarik garis sing nerjang titik pusere
mesti mung tinemu kandhele kang ora kaungkulan karo kandhel sing diukur soko titik liyane.

Mulo bunder iku sawijing watek kang perlu kang biso nekakake sambarang sedyone
uwit iku gilig, mulo anane angin soko sisi endi bae ora marai ambruk, amargo kandhele mubeng
pring iku y gilig, kayune y tipis amargo njerone bolong, mung ora kalah rosane karo kayu liyo sing podo gedhene, mung yen sigar, ilang kakuwatane
mangkono ugo bebalungane sato, njerone gombong mung gilig, kuwat banget
banyu netes ning godhong tales kawangun bunder amargo ora ono doyo sing anarik banyu mau
menowo netes ning kayu, ora gilig nanging ngrembes kaserot dening kayu
lengo iku kumambang ing dhuwur, menowo diwor karo banyu, amargo kapepet doyoning banyu klawan howo, mung yen ono ing njerone alkohol sing podo antepe, bnjur kawangun bunder koyo kuninge endog ning tengah tengah putihe..
samono ugo bawono, mbulan, srengenge, lan kabeh lintang hiyo kawangun bunder gilig, lumakune lintang lintang hiyo manut kalangan bunder.

Wangun bunder iku katone cilik, nanging jembare ngungkuli wangun persegi
sethithik nanging yo akeh isine, ringkes nanging kuwat
dadi menowo angen angen iku digiligno dadi siji, ora akeh simpange, amesti kuwat panarike marang kang sinedyo
doyo akeh sing biso golong dadi siji, amesti kuwat empane, yoiku karepe ono karukunan
mulo yen duwe sedyo opo bae, iku ra perlu mikir liyo akeh akeh, nanging sakehing poncodriyo rekodoyonen giligno dadi siji
yoiku sing biso ngenggalake dadine opo sing dikarepno.

Mulane wong jowo iku nalikane duwe karep kang gedhe amung ;
Meneng : sidhakep saluku tunggal
ning kunu pandulu pangrungu kabeh poncodriyo angen angen pangroso lan kabeh doyo uripe diempakno bebarengan ing sawijining kang disedyo
mulane banjur enggal oleh sasmito hiyo oleh kang dikarepake.



Tepo Saliro

WALES WINALES

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

Amargo Tansah Wales Winales... . .

Mulane kudu nyingkreh saking pikiran lan tumandang kang ora arep wewalese,
yoiku kang diarani tepo saliro.
Ateges : yen arep opo opo sing bakal tumanduk marang wong liyo, nari ing awake dewe dhisik, gelem nompo opo ora marang panyengguh utawa rerasan utawa solah bawa koyo kang dadi krentege ati iku.
yen awake dewe ora arep, kabeh mau ora perlu ditujokake ing awaking liyan.
awit tekan rasaning ati pisan ya kudu diwurungno (ilangno),
senajan unineng ati iku ora katon ing lair, ananging getering ati kang isih duwe panyengguh opo opo marang liyan iku biso tinampan dening atine si liyan.
tepo saliro kae laku kang baku dewe kanggone wong sesrawungan karo wong liyo ugo kewan.
wong biso nglakoni mangkono, wus aran wong becik, wong bejo, ora bakal nemu olo soko sapadhaning urip.

Laku tepo saliro iku pencare akeh.
yen wong nyangking bantelan abot, mongko ono kang anggawakake, ati rasane lego..yen wong tuwo teko nyangking barang, mesti ya lego atine yen dipapagake, banjur digenteni gawane..yen ono wong direwangi kangelane sathithik, mongko banjur nundhung.nundhung, ya diarani wong ora duwe panarimo.

Mulane awake dewe kudu ditepakno, kabecikaning liyan senajan sathithiko pisan, wajib diterimo..den eling ngetokake panarimo marang sopo bae kang aweh utawa rerewang.
Yen wong mamah panganan, banjur ngriyus kerikil, weruh marang ora kepenake..iku dadi tuladha mulane yen gawe panganan, diresik ojo nganti kaworan wedhi, opo maneh yen pepanganan mau arep didol.

Kepiye rasane ati yen pitakon dienengake bae..
lumrahe wong iku ora kpenak yen pitakone ora oleh wangsulan..mulane wiwit awake dhewe ya ojo ngenengake pitakone wong, senajan lagi nyambutgawe, rak ora kabotan, toh..
mung ngobahake lambe.
Yen ono wong aweh hurmat marang wong pangkat,
nanging ora diwangsuli, iku diarani wong kang kumalungkung.
awake dewe ngangguro, utawa dadio priyayi kang gedhe pisan, yen dikurmati uwong, kudu mangsuli tembung, iku nandakake yen wus weruh dihurmati lan anarimo.
opo ora prayoga, upomo malah andhisiki hurmat kang patut,
opo maneh wong kang kepingin diajeni: ya kudu ngajeni dhisik.
sarupane kang cilik.cilik lan remeh iku mau yen dikawruhi: agawe renane tonggo teparo, tur ora rekoso linakonan.
olehe ngopeni prakara remeh iku dadi tondone weruh ing udanagara.
yen wong nglakoni kang remeh bae ora biso, nglakoni kang abot lan rekoso maneh bisao..
ya mangkono iku panemune para leluhurmu kabeh ing tanah jowo.


Alus Kasaring Roso

[ Kasar Lan Alusing Roso ]

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

Beda.bedaning manungso, iku katarik soko alus kasaring roso pangrosone
ono kang banget aluse, ono kang banget kasare..
pepindhane koyo : pucuking driji karo dlamakan.
pucuking driji biso mbedakake gegrayangane :
sutra,bludru,kapas,kasa,kikir,rempelas, nanging dlamakan ora biso.
pucuking driji gampang krasane, dene dlamakan angel krasane.

Manungsa kang kaupamakake koyo pucuking driji, enggal kroso lan nggraito yen ngrungu pitutur, lan enggal biso mbedak.mbedakake kang perlu lan kang ora, bisa nimbang kang alus lan kang kasar, anggegem kenceng marang nalar kang wigati,
lan tansah ngintip.intip nalar kang bener lan becik.

Ananging kang keno kaupamakake dlamakan : tanpa gawe ; panggugah, penget, kojah, carita, tepo tuladha, pasemon...amargo kabeh ora ono kang kroso ing rosone, amargo rosone kaling.lingan ing rahsa kasar (kasatoan) kang kandel koyo kapale dlamakan.


Watoning Jagad

WEWATONING JAGAD

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

[ Watoning jagat iku: Timbang ]

Dadi yen ono goncating timbangan, mesthi njaluk bali nganti podho,
kang nyulayakake timbangan iku dipekso bali, utawa diwales.
Mulane donya iku wales-winales.bolak-balik..
Bola.bali iku: tampel-tinampel, utawa mubeng temu gelang..

Bumi iki ya mubeng ing indhane, marakake rino gantenan karo wengi..
bumi iki ya ngiteri srengenge, nganakake mongso kang podho ing saben taun..
sorot padhang kang tumanduk ing sarupane barang iku ditampel bali dening barange,
sorote srengenge soko kiwo yen katampan ing kaca, balik tampel manengen,
sorote tibo ing papan, ing kunu katon gambare srengenge..

Sanyatane: sorot padhang iku ditampel ing barang, yen enggoke sorot iku tumanduk ing mripat, mripat weruh gambare barang kang nampel sorot..nanging ing wayah bengi ora ono sorot, ora ono padhang kang katampel, mulane ora ono barang katon mripat ing pepetheng..
swara natab ing tembok hiya katampel bali..
banyu segoro nguwab dadi mego mendhung, tibo dadi udan, mili bali menyang segoro

Grenjeling ati iku
getering kahanan kang alus, lakune nuju atine wong kang dianggit, geter mau natab, atine wong kang dituju dadi duwe pangroso (pangiro),
geter iku katampel bali.
yen wong duwe ati gething marang liyan, sanajan ora kongsi kawetu, sing digethingi hiya kroso atine, lan uga ganti gething, sanajan pasango rupo manis,
trkaedang deweke iku ora weruh sababe kang cetho enggone duwe roso gething..
yen wong duwe ati dhemen tresno marang kancane,
sanajano rembug.omonge bral-brol, kancane mau ya dhemen ing deweke.
yen barang kang kasimpen ing jero ati mekso manut waton wales-winales, kepiye maneh swara kang nganti kaprungon..yen ora tampo balen lan wales..
wong canthula ya dicanthulani uwong..
wong tetulung ya banjur oleh pitulung..wong utang ya kudu nyaur, apa maneh wong utang iku ing ngarep mesthi kanthi janji arep nyaur..wong nglarani ing sapadha.padha ya bakal dilarani..
wong agawe pepati ya musthi bakal nemu pati.

Awit prakara kang cilik.cilik mesti oleh piwales..
misale: wong tuku mestii mbayar..wong takon diwangsuli..wong angguyokake ya diguyu.. lan sapanunggalane. dene wewales kang rupo pati, iku prakara gedhe (barang gedhe iku sing lumrah ora rikat (banter) lakune), ora mesti teko saknaliko iku, nanging kok wurung? iku ora.


Rosojati

TEGESE KANG ARAN ROSO SAJATI

 
GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI
====================================

Sejatining Roso

Ono ing sajeroing meneng.hening.wening
Yoiku mahening suci.

Roso kang sajati iku sawijine roso kang tunggal hiyo roso kang murni,
dadi uwite sakabehe roso, kaaran sangkalpa hiyo babone sakehing roso pangroso,
kahanan kang luwih dening alus, tanpo ono pepadhan lan pambandinge,
hiyo dadi bongkot hiyo dadi pucuke sakehing roso pangroso.
kaaran sajatining roso, yoiku roso kang saktemene..
endi toh rupane?

Rupane ora biso disawang dening pandulu kang isih kasar,
 bisane disawang mung nganggo alusing pandulu,
 kanggone sing isih kasar, bisane mung dirasakake..
ono roso..ono rahsa

Saben ono rahsa mesti bareng onoe roso, mung saben ono roso ora mesti bareng onoe rahsa..
rahsa iku padunungane nyowo dene roso iku padunungane jiwo
ono rosoe rahsa ono rahsae roso. yoiku rosone kekarepan lan kekarepane roso..
amargo cacah jinise kang aran roso iku akeh banget,
mulane perlu meruhi titenane kang aran roso sajati.
yoiku :
Sing nuntun marang Panarimo 
Sing nuntun marang Ayem tentrem 
Sing nuntun marang Welas asih 
Sing ngajak percoyo marang Kabatosan 
Sing ngajak eling marang Kajaten 
Sing ngajak Betah ijen 
Sing ngajak Ora susah 

Sing ngajak ora bosenan, was sumelang, wedian, ugo sungkanan.
hiyo sing nuntun marang kajenjeman lan ketentreman.

Iku kabeh mung tondo pucuke rosojati, dudu bongkote dudu maligine rosojati.
nanging sanajan mung wus anggayuh pucuke rosojati lan isih kamoran rahsa, ning kunu uwonge wus kanggonan ing katentreman, kaweningan, kaademan isp...iku dadi tondo yen rahsane wus alus. rahsane wus gathuk karo pucuke rosojati,
iku arane wus mingis ; wus kegorek rosojatine.

Wong sing wus mingis rosojatine iku yo biso samadhi klawan tanpo soyah lan bosen..
amargo : nalikane samadhi sing makarti ora mung angen angen lan rahsa bae, ananging nganggo katumusan pakartine rosojati
dadi ning kunu angen angen rahsa lan rosojati podo makarti kabeh ;
rosojati dayani marang kajenjeman, kaweningan, katentreman isp...
rahsane ; angrasakake lakune angin, lan angen angen ngelingi marang samadhine,
dene sing durung biso mingis, ateges isih mung tekan angen angen lan rahsa bae,
hiyo enggal kroso soyah lan bosen.

Bisane mingis iku yen tlaten ngulinakake samadhine lan netepi paugere kasusilan.
yen wus mingis, lan isih lestari pangudine, ning kunu rahsa sangsaya alus,
yen rahsa wus alus, mongko dadi jumbuh klawan rosojati,
hiyo ning kunu wiwitane sirno aling alinge sukmo,
kang ateges wiwit biso ngungak marang wewengkoning kajaten.

Roso sajati (rosojati) iku yo rupane manungso sajati
hiyo sajatining manungso.
iku rupane kahanan kang banget aluse,
manungso sajati klawan rosojati iku podo bae, wus ora ono bedane,
hiyo podo bae klawan jiwo suci, urip kang sajati, kajaten dadi jejagate,
hiyo jagad kepengeranan,
yo manungso sajati yo roso sajati, wus ora perlu dibedakake.


JANGKEPE KANG ARAN ROSO SAJATI



Yoiku sajatining roso,
Roso sajati (rosojati) iku ateges rosone manungso sajati,
 rosojati iku kahanan kang luwih dening alus ( alusing alus ),
yo sing mengku saliring roso pangroso.. rosojati klawan manungso sajati podo bae :
yo rosojati yo manungso sajati yo saliro suci. ..

Rosojati iku ora duweni soyah lan pegel,
Mulane wong sing wus mingis rosojatine hiyo ora duwe soyah klawan pegel yen nggarap wewengkoning kawruh kabatosan.

Kang mangkono iku amargo yen wong mau nggarap babagan kawruh kabatosan :
makartine roso dadi pikarepe rahsa, dadi rahsa katumusan doyoe roso, jalaran rahsa wus akeh bageane kang manut marang roso,

 Ning kunu rahsa wus ora biso agawe soyah klawan pegel (rahsa wus alus). ..
Rosojati iku ora kagungan watak bungah klawan susah
Mulo yen rahsa katumusan doyoe roso, ning kunu rahsa sudo doyoe arep nedyo bungah klawan susah (rahsa wus alus).
dadi : sudane bungah klawan susah iku : mahanani lestarine kaelingan lan ketentreman. 
utowo : akehe kaelingan lan katentreman iku : agawe sudane kabungahan lan kasusahan.
alusing bungah kaworan eling kaaran : seneng
 alusing susah kaworan eling kaaran : prihatin
Alusing seneng klawan prihatin yen nunggal nyawiji kaaran : jumeneng eling lan tentrem ..

Rosojati iku ora wewatekan dhemen klawan gething marang samubarang kadonyan
Mulane wong yen wus mingis rosojatine iku yen dhemen lan gething marang opo opo iku : ora banget..malahan yen wus dewoso manungsane kang sajati, hiyo meh ora nduweni dhemen lan gething marang sabarang prakara. kang mangkono iku amargo :
Makartine roso dadi pikarepe rahsa..doyone roso numusi rahsa sing wus alus, jalaran soko iku rahsa wus ora arep nandukake roso dhemen klawan gething : ing samubarang prakara.
dadi : tipising roso dhemen klawan gething iku : agawe lestarine kaelingan lan katentreman. 
utowo : kandhele eling lan tentrem iku : mahanani tipising kadhemenan lan kagethingan. 
alusing dhemen kaworan eling kaaran : tresno utowo sih
 alusing gething kaworan eling kaaran : prihatin marang alane liyan
Tegese sih, iku katresnan kang tanpo pilih, sih kui prenahe nuju marang rosojatine sakabehe manungso dene prihatin marang alane liyan utowo cacate liyan iku kang nuwuhake : karep tetulung, supoyo lereno cacate, dedasar kawelas asihan ;
yoiku nalikane prihaten mau klawan sih wus nyawiji, dumadi welas a-sih..
hiyo kawelasan lan kaasihan kang nyawiji, tumuju marang sa-gung dumadi. .

Rosojati iku ora duwe watak gumedhe lan cilik aten
Rosojati ora kadunungan watak kekarone iku : mulane wong kang wus mingis rosojatine,
hiyo ora kanggonan ing roso gumedhe lan cilikan aten kang ateges ora ngegungake diri lan ngasorake diri. kang mangkono iku amargo soko rahsa kang katumusan doyoing rosojati kang ora duweni watak mangkono andadikake rahsa ; cilik doyoe kang ajak marang kumawoso lan angroso apes..ning kunu awit wus ora sumuk dening reribete angen angen lan wus ora kasrimpet dening buntune angen angen. -gumedhe iku tunggale : kumingsun, kuminter, adigang, adigung.....isp
kang ateges : ngegungake diri klawan rumongso bejo lan kuwoso.
 -cilikan aten iku tunggale : apes, bodoh, atis, rumongso asor.....isp
kang ateges : ngapesake diri klawan rumongso ciloko.
dadi : tipising pangroso bejo lan pangroso ciloko iku : agawe lestarine eling lan tentrem.
utowo : kandhele kaelingan lan katentreman iku : mahanani tipising pangroso bejo lan ciloko. 
alusing gumedhe awor klawan eling kaaran : percoyo marang diri
alusing cilikan aten awor klawan eling kaaran : panelongso (nelongso marang pengeran)
 panelongso kaworan eling kaaran : jumeneng pribadi klawan kasukcen. .......
.....hiyo mangkono sateruse............

PENGETAN 

Tegese saliro suci iku asal dumadine jiwo kang murni 
karepe tembung tipis lan kandhel iku sathithik lan akehe 
karepe rahsa alus iku rahsa kang wus gathuk klawan rosojati 
karepe tembung awor iku campur, gumbul, bebarengan 
karepe tembung eling iku eling marang pengeran, dene eling marang pengeran iku elinge budhi karepe tembung kaelingan iku makartine budhi 
karepe tembung katentreman iku makartine rosojati 
karepe tembung alusing utowo aluse iku ancase utowo intine 
karepe tembung lestari iku santosa. 

Dadi wong kang wus dewoso manungsane kang sajati iku wewatekane biso santosa lan teteg, menowo katerjang dening ombaking rahsa..kang mangkono iku yo amargo rosojati wus maligi wus wungkol utowo wutuh..ning kunu saliring roso pangroso awit kawengku dening sajatining roso, mulane kabeh roso pangroso salin rupo amargo wus kawungkus dening roso sajati..hiyo iku wiwitane manjing ing kasucian..hiyo iku tegese roso pangroso bali marang kang kagungan roso pangroso..hiyo iku tegese jumeneng klawan pribadi..hiyo lebure aku klawan ingsun..nyawijine diri klawan pribadi..hiyo iku kang aran manjing ing pribadi klawan moho suci..
kang ateges manjing ing sajatine urip hiyo lebure urip marang sajatine urip..lebure suci klawan moho suci..hiyo iku tegese : ora ono opo opo kejobo pribadi.
Awit susah, piloro, gething, mlarat, sengsoro ugo bangsane enak kepenak, dhemen, gething, bungah, sugih lan sapanunggale kabeh iku arane panandhang, kang ateges biso ngaling ngalingi kaelingan lan katentreman.


Ancasing Samadhi

INGKANG ARAN SEMEDI

GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI

-SAMADHI-

Bener iku mung siji, mulo digawe oyokan wong sajagad.
Dene kudune weruh dalane nuju marang bener, yoiku ngeningno cipto lan nglerem rahsa menengno poncodriyo.
Iku ateges patirogo ugo kaaran urip sajeroning pati, sing mati rosone poncodriyo, tegese mati yo ora makartine poncodriyo (lelimang roso), yoiku matine njobo uripe njero..ugo kaaran meneng ing NENG klawan wening ing NING.
Sing meneng y poncodriyoe, sing wening y ciptone, yen wus biso meneng ing NENG temenan, kui arane Mahening Suci..yoiku : roso pangroso kasar wus meneng temenan, lerem ciptone, meneb rahsane, kang mangkono iku mahanani aluse angen angen..mahening suci ateges biso hening ing sajeroning kasucian.

Samadhi (diwoco ; semedi) kui asale ; soko tembung "sengsem marang kang adi"
dene karepe wong meneng (samadhi) iku ora kog supoyo koyo watu, nglerem cipto lan panggagas ora kog supoyo koyo bangsane sato, ora supoyo koyo manuk ing kurungan kang tanpo duweni kemareman ugo kabungahan, ngupadi supoyo ora duwe loro aten, ora isinan, ora kog supoyo koyo wong gendheng kang tanpo roso pangroso..awit soko iku ora sathitik wong ngemohi kawruh kabatosan, amargo salahe panganggep, y dianggep ora migunani amargo ora tetulung opo opo.
samono ugo akeh wong ngudi kawruh kabatosan, ananging kliru, mulo dadikake bebingung lan pepetheng, amargo ora ngerti karepe wong meneng.
samadhi iku dudu topobroto, dudu pepujon, dudu manekung, ora yoga dudu meditasi..mung ngalusake kamanungsan..mbukak aling aling..amargo kabeh sing wus ora kalingan iku banjur ketoro.

PENGETAN

Samadhi : niti kamanungsane manungso kang alus alus (roso pangroso ; jiwo urip)
Topobroto : niti jagading manungso kang lembut lembut (doyoning jagad ; badan nyowo)
Meditasi : niti pirantine kamanungsan kang alus alus (anasir ; rogo suksmo)
mung katelune kabeh iku podo podo ingdalem ngumpulake doyo, ateges murih mundhaking doyo.
parane samadhi iku ning sajatine urip.
parane topobroto iku ning kadigdayan.
parane meditasi iku ning kawisesan.

-PATIROGO-

Perlune iku nglerem urat urat kang alus, supoyo lereno kedhere ( ngaso )
Ngaringno angin, koyo dene diyan sing mobat mabit amargo kanginan, didodoki semprong, supoyo dadi padhang, sudo kukuse, lakune angin dadi soko ngisor mendhuwur ( lerem )
Ngenepake banyu (supoyo bening), banyu sing mari diubek ubek ( rahsa )
Mapanake cipto,ripto (ditata titi dadi sawiji. supoyo ora morat marit..njur ditujukno marang roso sawiji ( sangkalpa ).
Milah milah roso (neniteni thukule pirang pirang pangroso) kaaran ; prayitno.
Ingkang linakonan ing wayah isuk, sore lan bengi, digawe coro ; koyo dene wong adus kang linakonan ing saben dino..bisane ajeg, yen wus dadi pakulinan : kiro kiro :
jam 04:30 - 05:30 wayah isuk..
jam 07 - 08 wayah sore..
jam 12 - 02 wayah bengi.
yen ora nganggo mongso kang ditentuake, mesti bakal kagubet dening prakara2 kang ngajak nyimpang soko wewengkoning kawruh kabatosan, yoiku ;
prakara kabutuhan, kasusahan, panggaweyan, karameyan ;
awit babagan duwit, bandha, lelungan, kekumpulan, ning kerjoan, keno loro, pakewuh, kapaten, pepinginan, kang ateges urusaning rogo..sing kabeh mau sajatine ngajak adoh marang kawruh kabatosan..dadi wayah kang ditentuake kui perlu banget, ananging wiwitane y soko dipekso pinekso, sangsoyo lawas soyo lumaku dewe.
"Ojo nganti pupur kadung benjot"
Ateges : wong kang ongkrah kebek angkoro iku mesti keno pentog'an, supoyo gelem 'MENENG' amargo yen durung kepentog deweke ora gelem MENENG, malah akeh sing wus kepentog y isih ora gelem MENENG.
elingo dongengan pithik cilik ; nalikane ono klaras (godhong pring garing) ngenani buntute dadiake ono swarane, si pithik mlayu dikiro ono sing nguber ing mburine, banjur playune si pithik kandeg, kepentog pager kayu, ning kunu si pithik awit leren, gelem meneng, banjur wruh marang klaras sing ono ing buntute lan dicucuki.
mangkono iku pasemone wong sing kepentog ; biso arupo leloro, pakewuh, ateges sing marai sengsarane awake.
awit soko iku uwong yen becik lan bener ora bakal nemoni pentog'an.

PATRAPING SAMADHI

Ragane iku digawe lungguh saluku tunggal, yoiku sikile silo, sikil tengen ono ing dhuwure sikil kiwo, utowo sikil kiwo ono ing sadhuwure sikil tengen..awake/gegere jejeg mung ora nemen nemen (supoyo ora ngeboti lakune ambegan)..epek epek tangan kekarone diseleh ing sadhuwure dengkul (diseleh ing sadhuwure sikil loro)..njur meremake mripat loro..amargo yen isih ndulu ; poncodriyo isih makarti..ning kunu madepe cipto menjero ora madep njobo, ora madep ngarep ora madep mburi dhuwur lan ngisor..
Ning kunu karepe : ngelatih menenge adon adon kang kasar, diempakake manut opo mestine, ateges dipilah pilah di titi endi sing alus endi sing kasar kahanane, njur sing alus diempani ojo nganti kurang empan, ojo nganti sing kasar kakeyan empan..graya graya ngenengno sing kasar mau supoyo nemu kang sumingit ing garbane, mulo sajatine wong samadhi iku ora murih meneng, nanging ngenengno pangroso kasar, supoyo rosoning manungso kang sajati ketemu lan karasakake yoiku ngupadi alusing kamanungsane..wong yen arep meruhi dununge obah obahan : awake kudu meneng, njur ngerti endi sing lungo teko, endi sing obah tanpo pegat, endi sing molah malih..
yoiku tegese tembang dolanan purwokanthi ;
eh, dayohe teko
eh, beberno kloso
eh, klosone bedah
eh, tembelen jadah
eh, jadahe mambu
eh, pakakno asu
eh, asune mati
eh, buwangen kali
eh, kaline banjir
eh, buwangen pinggir...
Iku pasemone wong kang ora weruh tegese kang linakonan ing sabendinoe (ono dayoh kaelingane marang dayoh, weruh kloso bedah lali dayohe, kaelingane ganti marang jadah, weruh jadah mambu lali klosoe, kaelingane ganti marang asu lan sapiturute sing tanpo ono pungkasane, mangkono iku tegese siji karep thukul njur thukul karep liyane njur lali marang karepe sing disek, njur mangkono sateruse.... ono karep didep, ono karep maneh didep maneh hiyo mangkono salawase, koyo dene wong mlaku ing pinggire lapangan, mubeng lapangan klawan mandeg nekani kekarepan, babarblas ora gelem mlaku menengah, sanajan omahe iku ono ing tengahe lapangan...dene wong ngudi kawruh kabatosan iku kekarepane gumolong marang sawiji TEKAD
(karep cilik cilik dianggo alat nuju marang tekad sawiji)
Ugo dadi pasemone roso pangroso sing koyo dene dayoh lungo teko..dadi ono bedane sing duwe omah (jati) lan dayohe (dhiri) yoiku sing ajeg lan sing molah maleh..dene akehe empan marang pangroso kang alus iku ateges nyedaki marang sing mengku roso pangroso (jati)..dene akehe empan tur mempan agawe gedhene doyo lan mahanani maligine, yen wus gedhe doyone banget urupe iku biso anjalar metu numusi jiwo jiwo liyane ; mulo biso migunani banget yen kang alus sing maligi, lan mbahayani yen kang kasar sing maligi.

PENGETAN

ono wus biso
ono durung biso
tegese wus biso iku nalikane nuju marang kang tinuju wus ora nganggo lantaran ateges tanpo alat.
tegese durung biso iku yen arep nuju marang kang tinuju isih nganggo lantaran ateges merluake alat.
tegese roso pangroso iku alat sing digawe ono ing sajerone sarono.
tegese samadhi iku sarono kanggo ngelatih supoyo biso ajur ajer ing sajeroing kaelingan lan kaademan.
dene kanggone sing wus biso, tanpo sarono yo tetep biso ajur ajer ing sajerone kaelingan lan kaademan.
amargo kang tinuju iku pribadine, ateges jatine, ning sajerone kunu tunggal kahanan, tanpo ono kantha tanpo ono kanthi yoiku wus ora ono opo opo sakliyane pribadi, ingsun wus jumeneng ; hiyo jumenenge kahanan jati, yen wus jumeneng kabeh kahanan iku ora ono, kabeh alat lan kabeh sarono kabuwang, amung ingsun kang ono (kosong ingdalem isi lan isi ingdalem kosong).
asal muasale kabeh luput iku sajatine amargo ora weruh marang pribadi, ateges mung meruhi diri thok', wong wangkot, wong muji awake dewe iku dedhasar dhemen marang dirine, ora dhemen ing pribadi (klirune dhemen).

-WEWARNANING PATIROGO-

Meneng mati ; gangsing gumletak (ora mungser)
Meneng obah ; gangsing mungser mung ora anteng (rongeh)
Meneng urip ; gangsing mungser seser (anteng)
Yoiku meneng ing neng temenan, yo meneng kang dadi pangudine poro linuwih ;
menenge urip dudu menenge obah lan mati.

Wiwite ngenengno sing kasar kasar (poncodriyo)..ngaringake angin (rahsa)..ngenebake banyu (cipto.ripto)..soyo meneng sing kasar kasar, soyo ketoro sing alus alus..tambah lerem yo tambah ketoro sing luwih alusan maneh..mangkono sapiturute.

Wekasane poncodriyo lerem, rahsane lerem, ciptone lerem,....lereme kabeh mau andadikake salin kahanane : poncodriyo klawan angen angen maleh alus, rahsa klawan roso pangroso maleh alus..aluse mau mahanani gathuk marang budhi lan rosojati, yoiku karepe tembung : jumbuhe kawulo gusti, yen wus gegathukan awit biso nunggal yoiku karepe : manunggale kawulo gusti, angen angen lan ciptone nyawiji klawan budhi (dadi sa awak)..rahsane nyawiji klawan rosojati (dadi sa awak)..poncodriyo amargo wus gathuk klawan angen angen yo katut nyawiji klawan budhi..
angen angen iku padunungane rogo - cipto iku padunungane suksmo - rahsa iku padunungane nyowo - roso pangroso iku padunungane jiwo.
Dene tinemune meneng urip iku, maligine rosojati (sangkalpa), ning kunu roso pangroso wus sirno babarpisan, tegese sirno iku salin rupane, saline amargo wus kawungkus dening jatine mulane dadi ora ketoro..mulo kaaran wangwung utowo kosong..dadi wangwung iku soko doyo maligine (gedene) roso sawiji, roso tunggal, roso murni, yoiku sajatining roso.
Ning kunu uwonge gowo kawicaksanan, lan kandhel kawelas asihane..
gamblange ( doyo katentremane ngluwihi doyo doyo urip liyane )
yoiku sing diarani wus nugroho ( manjing ing kapengeranan ).

Uriping manungso nalikane
nguripi poncodriyo iku koyo urip ning sajeroing segoro moyo, koyo dene iwak urip ning banyu, menowo manungso iku gelem samadhi, lan sing njero wus ora kalimput klawan sing njobo, iku ateges manungso wus oleh gandhulan kanggo mentas soko segoro moyo ateges sirnoe kasusahan, yoiku gegandhulan marang tali, hiyo tali sajati (rosojati), yen kukuh olehe gegandhulan (ora uwal katerjang ombak, y ombaking rahsa), ning kunu manungso bakal mentas soko segoro moyo, menyang daratan..njur wruh padhange howo (yoiku jagad kang luwih dening padhang, luwih adi luwih adem kang ora keno kinoyo ngopo).
+++++++++++++++++++++++++++

ANCASING SAMADHI

Yoiku ngempakno rahsa alus marang rosojati, 
utowo ngempakno angen angen alus marang budhi 
keno ugo ngempakno rosojati marang rahsa alus 
lan ngempakno budhi marang angen angen alus..
Ateges jumbuhno poncodriyo alus marang pucuke kajaten (wewengkone kajaten ; plawangane)
ono bongkot ono pucuk, mung karepe bongkot lan pucuke iku ora koyo bongkot lan pucuke kahanan kasar, yen lagi tekan pucuke iku ateges lagi ono ing plawangane (wiwite gathuk), yen wus tekan bongkote kui arane wus mingis banjur maligi (wutuh, wungkol ; mbunder).
dene pucuke kajaten bisane mempan marang poncodriyo alus utowo poncodriyo alus bisane mempan marang pucuke kajaten ;
kekarone kudu ngemperi ( salaras kahanane y larasing doyo ; podo ing aluse ).
yen ora biso ngemperi y ora bakal biso gathuk, amargo ora salaras.
menowo rahsa isih durung lerem, angen angen isih durung wening, diempakno rambah rambah ora mempan, mung yen ditlateni olehe ngempakno, sangsoyo lawas sangsoyo dadiake mempane.
mangkono iku tegese ngurip nguripi ;
..tetanduran diurip uripi, ateges diudi murih lestari uripe, yoiku lestarining biso makarti (tuwuh, mundhak gede, ngembang, uwoh), olehe ngurip nguripi y nganggo pakan, pakane y banyu y pupuk, mempane ; yen tetanduran kaleksanan makarti lantaran pakane mau, subur tuwuhe ; mundhak gedene, ngembang, uwoh.
..engetan diurip uripi, ateges diudi murih lestari uripe, yoiku lestarining urip (mundhak kuwat kaengetane), olehe ngurip nguripi y nganggo pakan, pakane y sadengah sing perlu diapalno, dieling eling, mempane ; kaleksanan biso ngeling eling apalane, subur tuwuhe ; gedhe doyo engetane (gampang apal ; kuwat apalane) banjur kaaran ; engetane cerdas.
..roso sukmawi diurip uripi, ateges diudi murih lestari makarti, makartine ; angrasakake kabecikane pengeran lan sadengah dumadi (panarimo), pakane ; kawruh murahing pengeran, kawelas asihan, kawicaksanan ugo kabecikane kabeh dumadi (kabeh sing adem adem tur padhang), mempane ; kaleksanan olehe angrasakake marang sing adem adem kabeh, dene lestarining makarti mahanani : tuwuh subur, suburing tuwuhe ; gedhe doyoe, gedhe kakuwatane, gedhe urupe, yoiku ; kuwat nompo sarupaning panandhang (ora nesu ora ngersulo), kuwat kataman ing alaning liyan (ora karep mbales olo y ora thukul gething), kuwat jumeneng ing kaasihan sajroning nompo alaning liyan,........ kang mangkono iku kaaran wus alus kamanungsane, biso ajur ajer marang sapodo.podoning urip, iku amargo dedhasar gedhe kawelas asihane.

Dene wong nesu, ngersulo, susah nalikane nompo panandhang utowo nompo alaning liyan iku nuduhno yen roso sukmawine isih ringkih.
tegese ringkih iku durung kuwat, tondone wus kuwat iku lestari uripe (tuwuh subur ; lestari pakartine), sanajan diterjang dening sabarang pepanas lan pepetheng, y isih angrasakake ka-adem-an.

PENGETAN

Tegese urip iku : makarti utowo biso makarti
Tegese makarti iku : ngempakno doyone
Tegese ngurip nguripi iku : ngudi lestrining pakarti utowo lestari biso makarti
Tegese tuwuh subur iku : kuwat olehe makarti (lestari uripe).