WEWATONING JAGAD
GAMA BUDHI KAWERUH URIP SAJATI
[ Watoning jagat iku: Timbang ]
kang nyulayakake timbangan iku dipekso bali, utawa diwales.
Mulane donya iku wales-winales.bolak-balik..
Bola.bali iku: tampel-tinampel, utawa mubeng temu gelang..
Bumi iki ya mubeng ing indhane, marakake rino gantenan karo wengi..
bumi iki ya ngiteri srengenge, nganakake mongso kang podho ing saben taun..
sorot padhang kang tumanduk ing sarupane barang iku ditampel bali dening barange,
sorote srengenge soko kiwo yen katampan ing kaca, balik tampel manengen,
sorote tibo ing papan, ing kunu katon gambare srengenge..
Sanyatane: sorot padhang iku ditampel ing barang, yen enggoke sorot iku tumanduk ing mripat, mripat weruh gambare barang kang nampel sorot..nanging ing wayah bengi ora ono sorot, ora ono padhang kang katampel, mulane ora ono barang katon mripat ing pepetheng..
swara natab ing tembok hiya katampel bali..
banyu segoro nguwab dadi mego mendhung, tibo dadi udan, mili bali menyang segoro
Grenjeling ati iku getering kahanan kang alus, lakune nuju atine wong kang dianggit, geter mau natab, atine wong kang dituju dadi duwe pangroso (pangiro),
geter iku katampel bali.
yen wong duwe ati gething marang liyan, sanajan ora kongsi kawetu, sing digethingi hiya kroso atine, lan uga ganti gething, sanajan pasango rupo manis,
trkaedang deweke iku ora weruh sababe kang cetho enggone duwe roso gething..
yen wong duwe ati dhemen tresno marang kancane,
sanajano rembug.omonge bral-brol, kancane mau ya dhemen ing deweke.
yen barang kang kasimpen ing jero ati mekso manut waton wales-winales, kepiye maneh swara kang nganti kaprungon..yen ora tampo balen lan wales..
wong canthula ya dicanthulani uwong..
wong tetulung ya banjur oleh pitulung..wong utang ya kudu nyaur, apa maneh wong utang iku ing ngarep mesthi kanthi janji arep nyaur..wong nglarani ing sapadha.padha ya bakal dilarani..
wong agawe pepati ya musthi bakal nemu pati.
Awit prakara kang cilik.cilik mesti oleh piwales..
misale: wong tuku mestii mbayar..wong takon diwangsuli..wong angguyokake ya diguyu.. lan sapanunggalane. dene wewales kang rupo pati, iku prakara gedhe (barang gedhe iku sing lumrah ora rikat (banter) lakune), ora mesti teko saknaliko iku, nanging kok wurung? iku ora.
